NL / FR

De allergie uitdaging

Ouder zijn is een hele uitdaging. Het is dan vaak ook schrikken als je voor de eerste keer geconfronteerd wordt met allergie. Het geeft heel wat extra zorgen om kinderen met allergie naar de volwassenheid te loodsen. Vooral ook op het moment dat jij als ouder de verantwoordelijkheid over je kind moet afstaan aan anderen. Niet iedereen is zich immers bewust van de zorg en risico’s die een gezondheidsprobleem als allergie met zich meebrengt.

Met een aangepaste levensstijl is het ook mogelijk voor een kind met allergie om gelukkig en veilig naar school te gaan. Veel kinderen hebben één of andere beperking dus dramatiseer de zaken niet. Leer je kinderen om vlot om te gaan met hun allergie.

We hopen dat deze site je kan helpen met extra informatie en tips om je kind met allergie beter te (laten) begeleiden. Heb je toch nog vragen mag je deze altijd stellen via ons contactformulier.

Getuigenis

Wat is een allergie

Allergie is de benaming van een aandoening van het immuunsysteem waarbij het lichaam een abnormale reactie vertoont op omgevingsstoffen, de zogenaamde allergenen. Allergie is een vorm van overgevoeligheid. Een allergische reactie is dus in feite een overdreven reactie van het menselijk afweersysteem die verkeerd reageert op onschadelijke, lichaamsvreemde stoffen en het lichaam ziek maakt.

Niet elke allergie verloopt op dezelfde manier. Artsen delen allergieën in volgens het mechanisme dat aan de basis ligt van de allergische reactie en aan de hand van welke cellen of antistoffen (antilichamen) betrokken zijn.

Bron en meer info
http://www.allergienet.be

Symptomen en evolutie

Bij kinderen kunnen er reeds zeer vroeg, na enkele maanden, eerste allergie symptomen optreden.

Soms zijn de eerste signalen minder duidelijk. Bij baby’s en peuters die vaak een oorontsteking hebben kan dit een eerste signaal zijn van allergie. Vaak stelt men bij jonge kindjes eczeem vast als eerste symptoom van een mogelijke allergie.

Soms evolueert dit verder naar rhinitis, conjunctivitis en astma. Ten slotte ziet men vaak de eerste voedselallergieën voor melk, ei, noten, pinda en vis.

Bij iemand die al allergisch is kunnen de reacties op de allergenen heel uiteenlopend zijn. Sommige symptomen treden snel op bij blootstelling aan een allergeen zoals vaak het gevolg is bij voedselallergie: zwellingen van tong of keel, zwelling van oogleden en gezicht, galbulten, jeuk, buikpijn, diarree, overgeven, astma….

De anafylactische reactie is een levensbedreigende allergische reactie waarbij onmiddellijk moet worden ingegrepen. Deze reactie komt minder vaak voor maar toch heeft 2 op de drie scholen een leerling die kans heeft om anafylactisch te reageren. Toediening van adrenaline via een EpiPen is levensnoodzakelijk. Meer info op www.anafylaxie.be

Sommige mensen hebben ook te maken met chronische symptomen van allergie. Eczema en astma zijn hier vaak voorkomend. Beide symptomen zijn niet te genezen maar wel te behandelen.

Voor eczema is het zoeken naar een gepaste onderhoudsbehandeling. Een gespecialiseerde dermatoloog kan u hier verder helpen. Vaak is een vocht inbrengende crème nodig als onderhoudsbehandeling. Bij opstoten is een lokaal corticoïde crème een vaak gebruikt medicijn. Dikwijls loont het toch de moeite om op onderzoek te gaan naar de oorzaak van deze eczema. Ook voedsel en intoleranties kunnen eczema veroorzaken. Voor meer info en nieuws i.v.m. eczeem www.eczemanet.be

Voor astma zijn er gelukkig vandaag goede medicaties voorhanden die astma bij goed gebruik controleerbaar maken. Een goede onderhoudsmedicatie is hier zeker aangewezen.

Zowel voor chronische astma en eczema kan aan sport doen enorm bijdragen aan de gezondheid. Vaak gaat het in het begin iets moeilijker maar eens gestart heeft aan sport doen zeker een positief effect voor kinderen met astma en of eczema.

Enkele begrippen verklaard

Rhinitis
ontsteking van de neusslijmvliezen met neusverstopping of neusloop als gevolg. Vaak in de volksmond hooikoorts genoemd
Conjunctivitis
ontsteking van de slijmvliezen van het oog. Kan een allergische oorzaak hebben.
Contacteczeem
ontstekingsreactie van de huid als gevolg van contact met een allergeen vb. nikkel of kattenhaar.
Atopisch eczeem
Chronische ziekte, vaak in verband gebracht met allergie
Astma
Is een ontsteking van de luchtwegen waarbij het longslijmvlies gaat zwellen, de spieren rond de luchtpijptakken zullen daardoor meer samentrekken. Gevolg is vaak hoesten, een piepende ademhaling en of kortademigheid. Vaak is astma te wijten aan een allergie
Voedselallergieën
Een ongewenste reactie op het consumeren van voeding waarbij het immuunsysteem een rol speelt.

Op school met allergie

Kinderen met allergie zijn normale kinderen. Net als alle kinderen zullen zij ook op school geconfronteerd worden met nieuwe prikkels. Maar hun allergie geeft hen een extra uitdaging waarmee ze moeten leren omgaan, nu en waarschijnlijk ook in hun latere leven. Wapen op tijd je kind! De schoolomgeving is misschien wel de eerste omgeving waar je kind meer dan anders ook voor zichzelf zal moeten leren zorgen. Om dit goed te doen is er niks mis mee om alvast op voorhand te oefenen. Net zoals in het leven geldt hier ook; goed begonnen is half gewonnen. Maar even belangrijk informeer zoveel mogelijk betrokken personen die te maken hebben met de opvoeding of begeleiding van je kind.

De voorbereiding

Naar school gaan is voor kinderen een belangrijke stap. Bespreek met je kind de allergieën of symptomen waar het rekening mee moet houden. Probeer je in te leven in zijn leefwereld en denk aan situaties waar hij of zij mee geconfronteerd kan worden. Maar doe dit alles op een positieve manier. Je wil hem of haar zeker geen angst inboezemen. Leer je kind ook wanneer hij welke medicatie moet gebruiken. Allicht kan je huisarts jullie hier ook met goede raad bijstaan.

Aan sport doen is heel goed voor kinderen met astma en perfect mogelijk. Maar zorg ervoor dat je kind perfect weet wat hij of zij moet doen in geval van een astma-aanval. Uiteraard betekent dit ook dat kinderen de medicatie tegen astma zoals puffers steeds beschikbaar moeten hebben en ze kunnen gebruiken.

Heeft je kind een voedselallergie, leer hem of haar dan duidelijk welke soorten voedsel het niet mag eten. Bespreek en/of toon je kind ook de eventuele twijfel- gevallen. Is je kind nog jong dan kan je dit altijd doen via een rollenspel Leer het ook omgaan met zoveel mogelijk situaties waarbij het voedsel met allergenen moet worden geweigerd. Beloning is hierbij zeer belangrijk. Het is niet voldoende om te zeggen: "je mag dat niet eten want dan word je ziek". Geef een concreet alternatief voor het koekje waarin bv. melk zit.

Zorg er ook altijd voor dat je kind wat extra veilig voedsel mee heeft. Of dat de juf in de klas een apart ‘veilig voedsel’ beloningsdoosje heeft. Kinderen groeien meestal op met hun allergie en als de ‘goede’ gewoonten er in zitten gaat het vaak vlotter dan verwacht.

Het is ook van belang dat je allergisch kind voldoende assertief is om zaken te weigeren of te vermijden die voor hem of haar schadelijk kunnen zijn. . Het is niet altijd gemakkelijk voor kinderen en jongeren, zeker als het een figuur is met autoriteit die onwetend is over de situatie.

Een goede voorbereiding is een aanhoudend proces, zeker bij jonge kinderen. Herhaal dus regelmatig de belangrijke punten met je kind. Maar dramatiseer de zaken vooral niet. Het gaat hem vooral om het aanleren van goede gewoonten en zeker niet om schrik aan te jagen!

Informeren

Scholen en leerkrachten zijn meestal van goede wil en staan open voor vragen en bezorgdheden van ouders. Maar een school telt heel veel kinderen met elk hun eigen noden en behoeften. De school en zijn personeel is één van de belangrijkste sleutels voor een veilige en goede schoolbeleving voor je kind. Een goede communicatie met de school is dus enorm belangrijk!

Maak daarom zeker gebruik van ons gratis persoonlijk allergie actieplan. Je kan het hier reeds invullen en afprinten of bewaren als pdf. Eventueel kan je ook de hulp van je dokter vragen om het verder in te vullen.

Het persoonlijk allergie actieplan

Zorg er op zijn minst voor dat de klasleraar en de directie op de hoogte zijn van de allergieën van je kind. Geef daarom best het ‘persoonlijk allergie plan’ persoonlijk af. Dit geeft je ook de mogelijkheid om wat extra uitleg te geven of een aantal andere zaken te bespreken.

Zorg ervoor dat er altijd een extra kopie van het ‘persoonlijk allergie actieplan’ aanwezig is in de schooltas van je kind.

Probeer contact te leggen met de andere ouders van de klasgenootjes. Tip: vaak organiseren leerkrachten bij het begin van een nieuw jaar een gezamenlijk oudercontact. Het ideale moment om contacten uit te wisselen. Vaak zal de leerkracht je graag verder helpen.

In het geval dat je kind risico loopt op een ernstige reactie of op een anafylactische reactie bespreek dan ook duidelijk waar de noodmedicatie is en hoe deze te gebruiken. Ook hier kan het ‘persoonlijk allergie actieplan’ hulp bieden.

Indien je kind medicatie neemt waarvan hij of zij soms wat versuft kan geraken zoals antihistaminica, vertel dit dan zeker aan de leerkracht. Zulke medicatie kan een invloed hebben op het gedrag van je kind in de klas en indien leerkrachten hier niet van op de hoogte zijn kan dit soms leiden tot verkeerde beoordeling van de situatie.

Tenslotte, help de begeleiders van je kind om de allergie te controleren in de schoolomgeving.

Allergenen vermijden

Het vermijden van allergenen blijft zowat de kern van de zaak om een allergische reactie te voorkomen.

Vooral bij voedselallergie is dit zeer belangrijk. Zorg er dus voor dat jij of je kind altijd goed weten dat wat ze consumeren absoluut veilig is voor hen. Niet alleen in de eetzaal maar ook op de speelplaats en in de opvang. Vooral situaties met jongeren kinderen op de speelplaats durven al eens een risico vormen.

Ook bij andere allergieën is de belangrijkste strategie het vermijden van allergenen. Om dit te verwezenlijken, is het van belang om de allergie van je kind, en eventueel van andere kinderen, bespreekbaar te maken.

In het klaslokaal

Je kind zal het grootste deel van het schooljaar doorbrengen in één of meerdere lokalen. Voor de lagere scholen blijft dit meestal beperkt tot één klaslokaal. Ga in dialoog met de klastitularis of de directie over de inrichting van de klas. Regelmatig de klas luchten is belangrijk. Zijn er huisdieren in het lokaal? Is het een krijtbord of reeds een smartboard? Indien er sprake is van een seizoensgebonden allergie (pollen) kan je vragen om de ventilatie van de klas te beperken tijdens die periode. Bij allergie voor pollen, huisstofmijten enz…kan het helpen om de klas zeer regelmatig te reinigen. Helaas hebben scholen beperkte budgetten en is een wekelijkse poetsbeurt van de klas niet altijd mogelijk. Misschien kan jij als ouder voorstellen de klas zelf een extra poetsbeurt te geven?

Op de speelplaats

Spelen in de buitenlucht is voor alle kinderen gezond. Maar op sommige dagen is de buitenlucht helaas niet zo gezond. We denken dan specifiek aan smog en luchtvervuiling met fijn stof. Voor kinderen met astma is het aan te raden op deze dagen geen fysieke inspanningen te doen. Indien nodig kan je zelfs overwegen om de kinderen die dag rustig binnen te houden.

Daarnaast kan ook het pollenseizoen problemen geven bij kinderen met een gras- of boompollen allergie. Meestal volstaat het om tijdens het pollenseizoen extra medicatie te nemen tegen rhinitis. Maar ook andere allergische symptomen kunnen de kop opsteken. Buiten spelen is meestal mogelijk, mits de inname van de juiste medicatie.

De refter

Voor kinderen met voedselallergie zijn de eetzaal en/of de eetmomenten soms echte uitdagingen. Vooral jonge kinderen kunnen misschien nog een extra oogje in het zeil gebruiken. De gouden regel is dat kinderen met voedselallergie alleen mogen eten wat voor hun veilig is. Ook hier is een goede communicatie met de school van groot belang. Bij oudere kinderen is het zelfs aan te raden om vriendjes te informeren over hun voedselallergie en de risico’s die eraan verbonden zijn. Indien er iets mis zou gaan, kunnen dan ook de vriendjes de nodige hulp inroepen.

De les lichamelijke opvoeding

Zwemmen of sporten is gezond, en dat is ook zo voor mensen met een allergie. Soms zijn extra maatregelen nodig, zoals het nemen van een puffer. Maar soms kan het ook zijn dat je kind gedurende een bepaalde periode (pollenseizoen, opstoot eczema, luchtvervuiling) toch niet mee kan doen aan de zwem- of sportlessen. Zorg ervoor dat je via een briefje of doktersattest (sommige scholen eisen een doktersattest) de sportleraar informeert.

Op uitstap

Korte of meerdaagse uitstappen zijn meestal geen probleem. Ook hier geldt dat een goede voorbereiding de sleutel is tot succes. Informeren is de boodschap. Geef persoonlijk uitleg aan zoveel mogelijk betrokken mensen. Ook hier kan je het 'persoonlijk allergie plan' gebruiken als leidraad. Vaak zijn scholen reeds voorzien om alternatieven aan te bieden i.v.m een voedselallergie. Ook in deze situaties kan jij als ouder alternatieven voorzien voor het geserveerde voedsel of snackjes (koekjes zonder ei, alternatief beleg, …).

Een extra aandachtspunt.

Bereid de uitstap grondig voor met je kind en herhaal zeker wat kan en wat niet kan bij een voedselallergie

Allergie behandelen

Het omgaan en behandelen van allergie stopt niet aan de schoolpoort.

Medicatie

Is je kind reeds oud genoeg, dan is het van belang dat het leert om te gaan met de medicatie die hij of zij nodig heeft. We onderscheiden dikwijls twee soorten medicaties. Onderhoudsmedicatie en noodmedicatie. Leer je kind wanneer het de onderhoudsmedicatie moet nemen in school. Soms is het helemaal niet nodig en volstaat het om onderhoudsmedicatie ’s ochtends en ’s avonds te geven. Indien je kind risico loopt op astma, zorg er dan voor dat je kind altijd voorzien is van een puffer. Eventueel kan een reserve in de boekentas of aan de leerkracht worden gegeven. Is er risico op een anafylactische reactie, zorg er dan steeds voor dat een EpiPen voorhanden is en dat de leerkrachten weten waar deze zich bevindt. Ook kan deze info worden verstrekt via het 'persoonlijk allergie plan’.

Eczema

Leer je kind zo snel mogelijk hoe het zijn huid goed kan verzorgen en hoe hij een goede huid hygiëne kan behouden. Sommige ziekenhuizen richten regelmatig smeerklasjes in specifiek voor kinderen en hun ouders. Na een zwembeurt is het aan te raden om de huid extra te hydrateren. Leer je kind hoe hij of zij dit zelf kan doen.

Allergie & pesten

Helaas gebeurt het wel eens dat kinderen met een allergie, net zoals alle andere kinderen, risico lopen om gepest te worden. Wees als ouder alert voor zulke situaties. Kinderen communiceren immers niet altijd over dit probleem. Pestgedrag moet niemand tolereren. In zeer uitzonderlijke gevallen kan pestgedrag zelfs leiden tot gevaarlijke situaties. Dit is bijvoorbeeld mogelijk bij een voedselallergie: het dwingen om onveilig voedsel te eten. Help je kind om assertief te zijn wanneer nodig en communiceer regelmatig met hem.

Meer info over pesten: http://www.kieskleurtegenpesten.be

Wat als het mis gaat

Ondanks alle voorbereidingen en goede zorgen van alle betrokkenen kan het natuurlijk altijd gebeuren dat er iets mis gaat. Zorg dat iedereen weet wat te doen in zulke situaties en maak desgewenst ook hier gebruik van het ‘persoonlijk allergie plan’. M.a.w. bereid ook voor wie wat moet doen als het mis gaat. Panikeer niet en probeer indien mogelijk de situatie te controleren en te sturen.

Wat kan er zoal fout lopen? Je kind kan allergische symptomen krijgen die enkel vervelend zijn en weinig extra maatregelen vergen (bv. lokaal contacteczeem in beperkte mate) maar het kan ook gaan om zeer ernstige (bv. zware astma-aanval) en zelfs levensbedreigende situaties (bv. anafylactische schok).

Zorg er in eerste instantie voor dat je kind zelf weet wat hij moet doen. De belangrijke stap die je kind zeker moet beheersen is hulp vragen of hulp zoeken. Zorg er ook voor dat leerkrachten of begeleiders jezelf als ouder kunnen bereiken of een andere vertrouwenspersoon zoals een arts of grootouder. Indien nodig kan je de procedure van het ‘persoonlijk allergie plan’ laten volgen of als leidraad gebruiken.

Bij twijfel over de impact van de allergische symptomen of risico op anafylaxie, contacteer of laat de nooddiensten contacteren (tel 112). Gebruik liever hulp die niet nodig was dan hulp die te laat komt.

Evalueer nadien wat er juist mis ging en wat er goed en minder goed verliep. Leer uit deze ervaringen om ze in de toekomst te voorkomen of beter op te volgen.

Vergeet tot slot niet de situatie nadien met je kind te bespreken en te verwerken. Zorg ervoor dat noodsituaties niet leiden tot een trauma of angst.

Tips

een eigen traktatiedoosje

Vaak maakt men in de kleuterklasjes of in de lagere school nog gebruik van een traktatie ter beloning. Is dit ook het geval in de klas van jouw kind met een voedselallergie, voorzie dan in samenspraak met de juf of leraar een eigen ‘veilig’ traktatiedoosje voor jouw kind. Vul dit dan natuurlijk ook regelmatig aan.

Verjaardag traktaties in de klas

Een gewoonte die vooral in kleuter- en lagere scholen in gebruik is, is het geven van een traktatie bij een verjaardag van een leerling. Als je goede contacten hebt met de andere ouders of leerkracht zullen zij dit vaak op tijd melden zodoende jij zelf in geval van voedselallergie een veilig alternatief kan meegeven. Weet je het niet zeker dan kan je afspreken met de juf om in zulke gevallen gebruik te maken van je kind zijn traktatiedoosjes.

Een allergievrij feestje

Kinderen worden vaak uitgenodigd om te gaan spelen bij klasgenoten of voor een verjaardagsfeestje. Bij deze enkele praktische tips:

Bij voedselallergie

Is je kind met voedselallergie uitgenodigd voor een feestje? Super! Maak duidelijke afspraken met de organiserende ouders. Neem contact op met de gastheer en/of gastdame en informeer hen duidelijk over de voedselallergie. Stel eventueel voor om zelf iets lekkers en veilig mee te geven. Eventueel kan je zelfs aanbieden om zelf allergieveilige hapjes te maken en deze mee te geven. Bij jonge kinderen en bij ernstige risico’s is extra toezicht misschien wel aan te raden. Vraag aan de organiserende ouders of je eventueel kan blijven om een oogje in het zeil te houden. Waarschijnlijk is een extra paar helpende handen zeer welkom. Maar schenk je kind dan ook dezelfde vrijheid als de andere gastjes.

Bij allergie voor huisdieren

Informeer zelf als ouder altijd op voorhand of er huisdieren aanwezig zijn. Kinderen durven dit nogal eens te ‘vergeten’. Indien er huisdieren zijn en je kind is er allergisch voor dan is er altijd een risico op een reactie. Als je beslist dat je kind kan gaan, zorg dan altijd dat de gastouders geïnformeerd zijn en dat je kind de juiste medicatie bij heeft. Uiteraard zorg je er ook voor dat je contactgegevens voorhanden zijn.

Allergenen afkomstig van huisdieren zijn ook na een grondige poetsbeurt nog altijd aanwezig, zij het wel in mindere mate. In de zomer kunnen de kinderen gerust buiten spelen, zonder in contact te komen met de dieren. Bij spelen binnenshuis moeten de dieren uiteraard gescheiden worden van de spelende kinderen. En deze binnenruimte moet ook op voorhand grondig gereinigd en verlucht worden. Bij een ernstige allergie (bv. zware astma) is een alternatieve locatie aangewezen. Eventueel bij u thuis of een speeltuin? Als de risico’s toch te groot zijn en er geen andere opties zijn, dan kan je kind niet deelnemen aan het feestje. Je kan die dag altijd een andere plezante activiteit doen: cinema, pretpark, zwemmen, ….

Geef zelf een allergievrij feestje(voedselallergie)

Informeer de andere ouders over de voedselallergie van je kind. Goede communicatie op voorhand is opnieuw de sleutel tot succes. Vraag om geen voedsel of snoepgoed mee te brengen voor je kind. Deze zaken kan je ook expliciet in de uitnodiging vermelden. Alsook dat je een allergievrije dag wil organsieren voor je kind. Vraag aan alle gasten of hun ouders om op je uitnodiging te reageren. Dat is sowieso handig maar dat geeft je ook een open communicatielijn mochten er nog andere kinderen met allergieën of intoleranties zijn. Zorg er ook voor dat alle voedingsmiddelen die die dag ‘verboden’ zijn ook buiten het bereik van de kinderen zijn. Het kan ook handig zijn, niet in het minst voor je eigen gemoedsrust, als de ouder van het kind met allergie ter plaatse blijft. Zorg er ook voor dat de juiste medicatie altijd bij de hand is.

Wees consequent. Zelfs met één allergisch kind op je feestje probeer je best hapjes te serveren die voor iedereen veilig zijn. Lukt dit niet, zie er dan zeker op toe dat het allergisch kind zijn of haar voedsel apart en veilig kan eten.

De feestlocatie

Voor sommige kinderen kan de locatie van het feest een probleem zijn. Een boerderij- of zoo bezoek kan voor sommigen misschien een probleem zijn. Ook hier kan je dit best zo goed mogelijk communiceren naar alle ouders.

Tot slot nog een praktische tip. Bij dergelijke feestelijkheden focussen de ouders vaak op eten en drinken, wat voor kinderen met een voedselallergie niet altijd even leuk is. Heb je kinderen met een voedselallergie over de vloer dan kan je misschien de focus van die dag meer plaatsen op andere zaken. Trek er op uit, doe spelletjes of organiseer een verkleedpartijtje, … Er zijn heel veel uitstekende alternatieven.

Heb jezelf nog vragen of extra tips, of heb jij een goede of slechte ervaring met allergie en schoolgaan? Wil jij graag meewerken aan deze of andere acties? Mail ons via het contactformulier.